 |
|||
| Fra Buksnesfjorden med Eikefjellet i bakgrunnen. Foto: Idar Nilssen. | |||
| Stoff fra Andungen >> |
Stormdagen 25. januar 1893 - Johan Caroliussen Daniel Nøis 1905-06 | Andreas Michael Lorentssen 1924 | Mathias Ingebrigtsen 1928 |
||
| Tilbake til Andøy | |||
| Aktuelt fra distriktet |
Litt historikk om juleheftet ”And-Ungen”
|
||
| Andøy Ungdomsfylking, som startet utgivelsen av And-Ungen, ble stiftet på et møte i Bjørnskinn i oktober i 1921. Det var den velkjente læreren Magnus Nilssen ved Åse skole som tok initiativet til det. |
|||
|
Ivar Gamman. (Klikk for større bilde).
Ungdomsfylkingen ga ut den første utgaven av And-Ungen i 1922, med lærer Ivar Gamman fra Bjørnskinn og Magnus Nilssen som ”skriftstyre”. Det første heftet ble trykket i et opplag på 3000 eksemplarer. Det lå òg en føring om språket i heftet: Halvparten burde være nynorsk!
|
|||
|
Skriftstyret hadde på forhånd forventning om bidrag til heftet fra
medlemmene i ungdomsfylkingen. Da dette syntes å utebli, utbrøt Magnus
Nilssen sin vrede i brev til Ivar Gamman: ”Og desse åndsfrendane som ein
skulde vente det grann av. Kvar svarte pokker er dei? Ja, det ser mest ut
som dei med å halde sin fordømelege kjeft vil hindre det heile”.
|
|||
| Andøy Ungdomsfylking ga i alt ut 10 hefter, fra og med 1922 til og med 1932, med unntak av 1927, da heftet uteble. | |||
|
De gamle eksemplarene av And-Ungen inneholder mange gode artikler, man
fortalte om ting som for lengst var blitt historie allerede på 1920-tallet.
En del av dette vil bli gjengitt her på nettstedet.
Bruk lenkene øverst på
siden.
|
|||
| I et forsøk på å øke tilgangen på stoff til And-Ungen presenterte man dette diktet i 1923-utgaven. | |||
|
|
Kistebetten! Ein „Andunge" kom det i fjor - nr. 1, og denne som den, han kjem noka sein. Trur nokon det kjem av at „styret" er lat? Nei, grunnen er den at det vanta på „mat".
Når føda er knapp, vert barnet snart bleikt, og alt som skal gjerast får merke av - veikt. Slik også når „Andungen" no skulde lagast og begge foreldra mått' freistast og plagast.
Men no vil vi varsku kvar bidige skank: skaff mat til den næste, hell og får du bank! Frå Mjøla og Skogvoll, frå Stave og Bleik skal skaffast ei diger og dugeleg steik!
Frå Andnes og Haugnes, ja Fiskenes med må og skaffast mat, vil dei tenkje på fred. Og Skarstein med Breivik og Ramsa på slutten kan heller kje „Andungen" være foruten.
Men Kvalnes og Saura og Dverberg - og Myre som gjerne vil bruske og braske og styre, dei kan ikkje hjelp av „Andungen" få om ikkje dei gjev han ei dugeleg skrå.
Om Sellevoll, Ånes og Å kan vi seie at dei kan få lov til å bukke og neie til ein gong at „Andungen" stor blir, og vaksen, så han kan få kappast om gåsa og laksen.
Men Åse og Laneskog, Risøyhamn, Bjørnskinn kan kje sjå „Andungen" tørr som ein trepinn. Så snart han har lært sine venga å bruke han mat må ha meir - han er fæl til å sluke.
Ja Lovik og Øygaard med Buksnes skal kappast om kem som med føda til „Ungen" er rappast, så Fornes og Medby og Forfjord dernæst skal komme med mat som frå preikar og prest.
Og Tranes og Nygård, Gavlen og Skjolda må heller kje gå der så lei og fortrolla, men gjere sitt beste til „Andungen" fylle, og legge det skeive og skakke på hylle.
Men Sannes og Dalen, Åknes og Haugen av „Ungen" vert plaga som „nøkken" og „draugen" om ikkje dei fersk-fisk kan skaffe på fat. Slik føda som no - det er slett ikkje mat.
Frå fjellgåran' alle, - frå Bø og frå Nøss skal ,Ungen" få mat. Å jøsses, - å jøss! Det skal vel bli „duna" med kavring og kjeks, - ein stoff-produksjon skal du sjå som sei seks!
Og all denne maten m å i n n føre paasken, for „Andungen" er både hæken og håsken. Og gammelt og nytt - både alvår og gaman kan eltast og knøast i saman.
Ja så må vi sei, vi har gjort våres plikt: har „Andungen" pakka med prosa og dikt. Så setter vi punktum, og så sei vi ja-men: ,,Vel møtt då i „Andungen" næste år!" -Amen.
|
||
| Tilbake til Andøy | Tilbake til lokalhistoria | ||
